Program działalności
Środowiskowego Domu Samopomocy im. Świętego Jana Pawła II w Międzychodzie
dla osób z niepełnosprawnością intelektualną- Typ domu „B”
Środowiskowy Dom Samopomocy im. Świętego Jana Pawła II w Międzychodzie jest dziennym ośrodkiem wsparcia przeznaczonym dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Jego głównym zadaniem jest zwiększenie samodzielności i zaradności życiowej, a także integracja społeczna uczestników. Zadaniem ŚDS jest zapewnienie systemu oparcia społecznego osobom z zaburzeniami psychicznymi, który to pozwoli im na zaspokojenie potrzeb życiowych oraz usamodzielnienie się. ŚDS ma za zadanie poprawić funkcjonowanie uczestników poprzez indywidualne, grupowe i środowiskowe zajęcia terapeutyczno-rehabilitacyjne, przy uwzględnieniu ich indywidualnych możliwości.
I. Cel ogólny:
Oferta Środowiskowego Domu Samopomocy im. Świętego Jana Pawła II w Międzychodzie Typu B skierowana jest do osób z niepełnosprawnością intelektualną. Nadrzędnym celem działalności Domu ukierunkowanym na osoby z niepełnosprawnością intelektualną jest budowanie samodzielności i niezależności od otoczenia, zapewnienie oparcia społecznego osobom mającym trudności z kształtowaniem swoich stosunków z otoczeniem poprzez współdziałanie ze środowiskiem rodzinnym oraz rozbudzaniem i rozwijaniem działań samopomocowych wśród samych uczestników.
II. Cele szczegółowe:
budowanie społeczności opartej na zasadzie wzajemnej życzliwości, zrozumienia, wsparcie w dążeniu do poprawy jakości życia i samodzielności, usamodzielnianie uczestników domu w zakresie podstawowych umiejętności życiowych, podnoszenie kompetencji w zakresie umiejętności interpersonalnych, nauka wykonywania prac z zakresu gospodarstwa domowego
- nauka obsługi narzędzi i urządzeń użytku codziennego,
- zwiększanie umiejętności manualnych, percepcyjnych i ruchowych rozwijanie umiejętności nawiązywania pozytywnych kontaktów ze światem zewnętrznym integrację osób z niepełnosprawnością intelektualną ze społecznością, poprawa funkcjonowania w rodzinie,
- aktywizacja uczestników, rozwijanie inwencji, motywowanie do działań i rozwoju, rozbudzanie i podtrzymywanie zdolności, zainteresowań, podnoszenie poziomu aktywności fizycznej, psychicznej, twórczej udział
w różnych formach terapii,
umożliwienie rozwoju kulturalnego i osobowościowego uczestników, - rozwijanie umiejętności aktywnego życia oraz organizacji czasu wolnego
- wspieranie środowiska rodzinnego poprzez organizację grup wsparcia dla rodzin osób z niepełnosprawnością intelektualną.
III. Formy działalności:
Formy działalności Środowiskowego Domu Samopomocy im. Świętego Jana Pawła II
w Międzychodzie to przede wszystkim treningi terapeutyczne oraz inne formy zajęć wspierająco-aktywizujących jak imprezy, wycieczki, zajęcia integracyjne.
1. Trening umiejętności społecznych i interpersonalnych (praca indywidualna i grupowa, metody problemowe i praktyczne) – prowadzony przez Zespół Wspierająco-Aktywizujący.
Cele i formy wsparcia:
- przygotowanie do samodzielnego życia,
- doskonalenie kompetencji społecznych, osobistych, komunikacji,
- kształtowanie umiejętności współpracy i komunikowania się w grupie na zasadach otwartości, partnerstwa i wzajemności,
- wykształcenie zachowań asertywnych (asertywna odmowa, poszanowanie granic własnych i innych ludzi),
- właściwe reakcje na pochwały i krytykę,
- umiejętności rozwiązywania sytuacji konfliktowych,
- umiejętności radzenia sobie ze stresem (identyfikowanie źródła stresu, likwidowanie źródła stresu),
- wykonywanie rutynowych czynności (zakupy, korzystanie ze środków komunikacji publicznej, załatwianie spraw urzędowych, itp.),
- wykształcenie zachowań asertywnych, nauka rozwiązywania sytuacji konfliktowych,
- wykształcenie umiejętności radzenia sobie ze stresem,
- wykształcenie umiejętności współpracy i komunikowania się w grupie,
- wychowanie do życia w rodzinie.
2. Trening funkcjonowania w życiu codziennym (praca indywidualna i grupowa, metody problemowe i praktyczne) – prowadzony przez Zespół Wspierająco-Aktywizujący.
Cele i formy wsparcia:
- rozwijanie umiejętności praktycznych, dotyczących konkretnych czynności niezbędnych podczas wykonywania zajęć w gospodarstwie domowym np. obsługa sprzętu gospodarstwa domowego,
- trening kulinarny: odtwarzanie i podtrzymywanie umiejętności samodzielnego przygotowywania posiłków, w tym prostych gorących posiłków, kształcenie i utrwalanie umiejętności prawidłowego przechowywania produktów, edukacja w zakresie prawidłowego odżywiania się, nauka obsługi sprzętu AGD/sprzętu gospodarstwa domowego,
- trening budżetowy: poznanie wartości pieniądza (rozpoznawanie pieniędzy, używanie ich, korzystanie z konta bankowego), nauka samodzielnego gospodarowania środkami pieniężnymi (wydawanie i oszczędzanie itp.), trening zakupowy
i planowania wydatków (planowanie i wykonywanie), - trening wychowania do życia w rodzinie: poznawanie lub pogłębianie wiedzy związaną z funkcjami rodziny, miłością, przyjaźnią, pełnieniem ról małżeńskich, rodzicielskich, seksualnych człowieka,
- trening higieniczny: uczenie się lub doskonalenie przestrzegania higieny osobistej, samodzielnego mycia się, ubierania, golenia, dbałość o stosowny i estetyczny ubiór (nauka dostosowania ubioru do pogody i okoliczności oraz dbałości
o czystość ubioru), wyrabianie nawyków higienicznych i dbania o czystość otoczenia, nauka prania, prasowania, składnia ubrań, rozwieszania wypranej bielizny, doskonalenie zasad utrzymywania higieny osobistej, wyrabianie nawyków higienicznych i dbania o czystość otoczenia, samodzielnego ubierania się, nauka dbania o czystość i porządek, planowanie i organizacja czasu, pracy oraz obowiązków domowych, - trening zdrowotny i lekowy: dbałość o zdrowie, w tym nauka przyjmowania leków (gotowość i systematyczność), pomoc w dostępie do niezbędnych świadczeń zdrowotnych, w tym uzgadnianie i pilnowanie terminów wizyt u lekarza, gotowość do konsultacji i leczenia się w Poradni Zdrowia Psychicznego, pomoc w dotarciu do jednostek ochrony zdrowia; dbałość o higienę i zdrowy tryb życia, przestrzeganie przed stosowaniem używek, pomoc w zakupie leków, odporność na frustrację (odporność na pojawiające się trudności w osiąganiu zamierzonych celów i w codziennym funkcjonowaniu, równowaga emocjonalna).
3. Trening umiejętności spędzania wolnego czasu (praca indywidualna i grupowa, metody praktyczne, problemowe i asymilacji wiedzy) – prowadzony przez Zespół Wspierająco-Aktywizujący.
Cele i formy wsparcia:
- pielęgnowanie i poszukiwanie własnych zainteresowań,
- rozwijanie umiejętności korzystania z takich form spędzania czasu wolnego jak: turystyka,
- działalność rekreacyjna, udział w imprezach kulturalnych, towarzyskich,
- zaznajamianie się z rodzajami i zasadami gier zespołowych,
- rozwijanie zainteresowań i odkrywanie nowych źródeł spędzania wolnego czasu,
- trening planowania i organizowania imprez i uroczystości, spotkań towarzyskich.
4. Terapia zajęciowa - cele i formy wsparcia:
- zajęcia manualno-plastyczne i artystyczne: rozwijanie umiejętności twórczego myślenia, zdolności manualnych, poczucia estetyki, nauka wyrażania swoich przeżyć, emocji, uczuć poprzez różne techniki plastyczne,
zapoznawanie się z wieloma różnorodnymi formami zajęć manualno-plastycznych, umożliwianie uczestnictwa i współpracy z instytucjami o charakterze kulturalnym (teatr, wystawy, festiwale artystyczne), - zajęcia techniczne:
- nauka wycinania prostych elementów z drewna oraz płyty mdf, tworzenia z nich materiałów użytkowych, nauka obsługi urządzeń elektrotechnicznych, nauka dokonywania pomiarów,
c. zajęcia poznawczo-edukacyjne i pedagogiczne:
- usprawnianie funkcji słuchowo- językowych,
- usprawnianie motorykę małą,
- usprawnianie funkcji wzrokowych (analizę i syntezę wzrokową) oraz orientację przestrzenną,
- doskonalenie umiejętność czytania i pisania,
- zwiększenie wiedzy o otaczającym świecie,
d. zajęcia komputerowe:
- nauka obsługi komputera (włączanie, wyłączanie) oraz posługiwania się myszką komputerową,
- nauka obsługi podstawowych programów pakietu Microsoft Office,
- nauka korzystania z portali społecznościowych, wyszukiwania informacji z Internetu,
- nauka obsługi drukarki.
5. Zajęcia rehabilitacji ruchowej (praca indywidualna i grupowa, metody praktyczne, fizjoterapia) – prowadzony przez Fizjoterapeutę.
Cele i formy wsparcia:
- rehabilitacja ruchowa zmierzająca do wszechstronnego rozwoju uczestnika, nabycia przez niego takich umiejętności, które pozwolą mu na prawidłowe funkcjonowanie w środowisku,
- usprawnienie psychofizyczne,
- podtrzymanie lub podwyższenie sprawności funkcji upośledzonych narządów ruchu,
- ćwiczenia relaksacyjne, gimnastyka, zabawy i zajęcia sportowe, spacery, turystyka i rekreacja,
- wykonywanie ćwiczeń i zabiegów fizjoterapeutycznych zleconych przez lekarza.
6. Poradnictwo psychologiczne (praca indywidualna i grupowa, metody teoretyczne) –prowadzone przez Psychologa.
Cele i formy wsparcia:
- wsparcie psychologiczne i terapeutyczne uczestników zajęć w oparciu o indywidualne plany terapeutyczne,
- psychoterapia indywidualna (wzmacnianie mocnych stron, praca nad pozytywnym postrzeganiem i akceptacją własnej choroby, radzeniem sobie w relacjach z innymi),
- wspieranie samodzielności i autonomii oraz wzbudzanie współodpowiedzialności za proces leczenia i terapii, sesje indywidualne),
- profilaktyka prozdrowotna, której celem ma być zwiększenie aktywności uczestnika w procesie własnego leczenia, rewidowanie poglądów na temat istoty choroby, jej przyczyn, rozróżniania objawów,
- terapia grupowa (nauka formułowania i wypowiadania swojego zdania w sposób akceptowany przez grupę, nazywania i ujawniania swoich uczuć, opisywania swoich relacji interpersonalnych, zrozumienia funkcjonowania całej grupy poprzez słuchanie, przebywanie i poznawanie innych, odnajdywanie własnego miejsca w grupie, wzmacnianie efektywnych, sposobów radzenia sobie z chorobą),
- psychoedukacja.
7. Wsparcie w zakresie konsultacji lekarskich w ramach, którego uczestnicy otrzymają pomoc w dostępie do świadczeń zdrowotnych, wizyt u specjalistów medycznych niezbędnych dla poprawy jakości życia uczestników zajęć, uzyskają pomoc przy zakupie leków.
8.Pomoc w załatwianiu spraw urzędowych (bank, poczta, urząd gminy i inne) a także: pomoc w uzyskaniu świadczeń z ZUS, KRUS, OPS, PCPR, itp.
9.Współpraca z rodzinami uczestników, innymi osobami lub podmiotami działającymi w obszarze udzielania pomocy, w zakresie niezbędnym, gwarantującym jak największą efektywność wspólnie podejmowanych oraz realizowanych działań na rzecz uczestników.
10. Organizowanie spotkań okolicznościowych i integracyjnych zgodnie z kalendarzem imprez w ramach, którego uczestnicy:
- skorzystają z zaplanowanych i przygotowanych imprez i wycieczek,
- uczestniczyć będą we współpracy z instytucjami o charakterze kulturalnym (teatr, wystawy, festiwale artystyczne),
- uczestniczyć będą w wyjazdach na wycieczki, imprezy i wydarzenia integracyjne, zajęciach sportowych.
IV. Ocena efektów działalności:
Za podstawowe kryterium oceny działalności Środowiskowego Domu Samopomocy im. Świętego Jana Pawła II w Międzychodzie uznaje się realizację przyjętych celów, przy zapewnieniu właściwego poziomu świadczonych usług - w oparciu o obowiązujące akty prawne i w zgodzie z nimi. Metodą oceny realizacji celów jest monitorowanie przebiegu i ocena postępów w realizacji przyjętych programów i indywidualnych planów postępowania wspierająco – aktywizującego, przygotowanych dla osób korzystających z usług ŚDS. Oceny postępów w realizacji indywidualnych planów postępowania wspierająco - aktywizującego dokonywane są systematycznie przez zespół wspierająco - aktywizujący Domu. Oceny te przygotowywane są w formie pisemnej, umożliwiają diagnozowanie potrzeb i bieżącą ocenę postępów uczestników zajęć. Ocena efektów działalności Domu dokonywania jest raz w roku, w formie sprawozdania rocznego z działalności Domu.
V. Przyjęte kierunki dalszego rozwoju:
Dla właściwej realizacji wyżej wymienionych celów działalności ŚDS, konieczne jest zapewnienie odpowiednich ku temu warunków, właściwego poziomu świadczonych usług, w oparciu o obowiązujące akty prawne i w zgodzie z nimi. Dla właściwego funkcjonowania Domu niezbędny jest odpowiedni dobór personelu, posiadającego wysokie kwalifikacje - osoby zatrudnione w ŚDS w Międzychodzie posiadają wymagane kwalifikacje, jednakże sprawą istotnej wagi jest promowanie uczestnictwa w szkoleniach, kursach, stałego podnoszenia kwalifikacji i rozwoju zawodowego, ciągłego doskonalenia kadry w celu dostosowania do aktualnych, zmieniających się potrzeb. W miarę możliwości w Domu organizuje się szkolenia wewnętrzne dla pracowników o tematyce wynikającej z aktualnego zapotrzebowania. Ponadto - umożliwia się pracownikom Domu udział w szkoleniach organizowanych przez inne podmioty, wykorzystując dostępną ofertę. Ważnym jest także utrzymywanie właściwej atmosfery pracy: dbałość o relacje, kształtowanie współodpowiedzialności, wspólnoty celów - mają one służyć dobrej organizacji pracy i właściwemu funkcjonowaniu placówki. Systematyczne spotkania, zebrania kadry dotyczące spraw bieżących, problemów terapeutycznych, planów rozwoju ŚDS - służyć mają temu celowi. Sprawą podstawową jest zapewnienie odpowiednich zasobów lokalowych, wyposażenia - w tym zakresie należy dążyć do wprowadzania postępu, ulepszeń, innowacji - wykorzystując wszelkie dostępne możliwości i
środki. W celu zapewnienia odpowiednich środków finansowych na realizację celów ŚDS pożądane jest poszukiwanie nowych rozwiązań i pozyskiwanie dodatkowych źródeł finansowania, dofinansowania działalności. Działania na rzecz osób niepełnosprawnych podejmowane w Środowiskowym Domu Samopomocy nie mogą przebiegać w izolacji od społeczeństwa, na jego marginesie – koniecznością jest wprowadzanie osób niepełnosprawnych w życie społeczeństwa, poczynając od społeczności lokalnej, najbliższego otoczenia Domu. Odbywać się to może za pośrednictwem ŚDS, który w społeczności lokalnej musi zaistnieć i być stale obecny - daje to możliwość integracji osób chorych psychicznie ze społeczeństwem, zapobiega ich izolacji społecznej, motywuje do aktywności a przede wszystkim ułatwia tym osobom wyjście poza krąg najbliższych im osób. W związku z powyższym - poza planowymi, codziennymi działaniami ŚDS w ramach harmonogramu zajęć - należy podejmować działania promujące ŚDS (a za jego pośrednictwem osoby niepełnosprawne)
w środowisku lokalnym. Jest to zadanie długofalowe i rozłożone w czasie, wymagające wielu starań - jednak prawidłowo prowadzone może przynieść nieocenione efekty w realizacji nadrzędnych celów ŚDS.
Opracowała: Zatwierdzam: